Soms zijn mensen niet (meer) in staat om zelfstandig beslissingen te nemen en hebben zij nood aan structurele hulp. Voor deze mensen kan de aanstelling van een bewindvoerder een oplossing zijn.
Maar wat houdt bewindvoering precies in? En hoe vraagt u het aan? Ontdekt hieronder de antwoorden op uw vragen:
1. Wat houdt bewindvoering in?
Bewindvoering is een beschermingsmaatregel voor meerderjarige personen die een vrederechter oplegt om twee redenen:
- wanneer de persoon door zijn/haar gezondheidstoestand (fysiek of mentaal) niet zelfstandig zijn/haar eigen belangen en welzijn kan behartigen.
- wanneer de persoon zich in een staat van verkwisting bevindt (wordt beoordeeld door de vrederechter).
De vrederechter wijst het beheer over de persoon en/of de goederen toe aan een andere persoon = de bewindvoerder.
Het beheer kan bestaan uit het vertegenwoordigen of het bijstaan van de beschermde persoon of een combinatie van beiden.
2. Hoe bewindvoering aanvragen?
Een aanvraag tot bewind kan aangevraagd worden door de te beschermen persoon zelf, een familielid, een andere belanghebbende of de Procureur des Konings.
De aanvraag gebeurt door neerlegging van een verzoekschrift tot aanstelling van een bewindvoerder samen met een omstandige medische verklaring (niet ouder dan 15 dagen) en een attest van woonplaats en verblijfplaats ter griffie van het Vredegerecht van de verblijfplaats van de te beschermen persoon.
De omstandige geneeskundige verklaring is een document dat opgemaakt wordt door een arts. Er wordt voldoende uitgebreid omschreven wat de impact van de gezondheidstoestand op het dagelijkse functioneren is. Dit is nodig om de vrederechter toe te laten de gevolgen zo goed mogelijk in te schatten. Alleen dan kan er een beschermingsmaatregel op maat worden uitgewerkt.
Het medisch attest mag wel niet opgesteld worden door een arts die bloed-of aanverwant is van de te beschermen persoon of van de verzoeker, noch door een arts die verbonden is aan de instelling waar de te beschermen persoon verblijft. Dit uiteraard om de objectiviteit van het geneeskundig verslag te waarborgen. De omstandige geneeskundige verklaring moet niet verplicht worden afgeleverd door de behandelende arts (of huisarts). Ook een andere arts kan deze opstellen.
De kostprijs van de procedure om een bewind aan te vragen bedraagt 20,- EURO.
Het verzoekschrift omvat een beschrijving van het sociaal netwerk en de actuele leefsituatie van de betrokken persoon en kan ook suggesties voor het bewind inhouden, met name wie volgens u als bewindvoerder kan worden aangeduid.
Het formulier omstandige medische verklaring in te vullen door de arts vindt u hier.
3. Wat is het verschil tussen een bewindvoering en een zorgvolmacht?
Bewindvoering is een ‘gerechtelijke’ beschermingsmaatregel want het is met tussenkomst van een vrederechter. De regeling van de zorgvolmacht daarentegen is een vorm van ‘buitengerechtelijke’ bescherming, want die vindt plaats voor de tussenkomst van de vrederechter. Het is een overeenkomst waarbij je zelf een volmacht geeft aan iemand anders om bepaalde zaken te behartigen wanneer je daar zelf fysiek of mentaal niet meer toe in staat bent.
4. Is de vrederechter verplicht om een familiaal bewindvoerder (= een bewindvoerder die dicht bij de beschermde persoon staat) aan te stellen?
Nee, de vrederechter is daar niet toe verplicht.
De vrederechter probeert altijd rekening te houden met de mening van de beschermde persoon, alsook met zijn persoonlijke omstandigheden, leefomstandigheden en gezinstoestand. Soms is het aangewezen om een onafhankelijke professionele bewindvoerder te laten aanstellen.
5. Wat zijn je concrete taken als bewindvoerder?
Na het indienen van het verzoekschrift aanstelling bewindvoerden zullen de betrokken partijen opgeroepen worden om te verschijnen voor het Vredegerecht en wordt er indien nodig een bewindvoerder aangesteld.
De beschikking van de vrederechter met aanstelling van een bewindvoerder vormt de leidraad doorheen deze opdracht. Je vindt erin terug welke soort bewindvoering er werd uitgesproken, voor welke handelingen de te beschermen persoon onbekwaam werd verklaard en welk systeem (bijstand of vertegenwoordiging) werd bevolen.
De taken van een professionele bewindvoerder bestaan oa uit :
1. Informatieverzameling
De bewindvoerder neemt contact op met de vertrouwenspersoon (die eventueel werden aangesteld) en met de beschermde persoon en gaat indien mogelijk op bezoek bij de te beschermen persoon.
2. In kaart brengen financiële toestand
De relevante instanties (banken, pensioeninstellingen, FOD Sociale Zekerheid, ziekenfondsen enz.) worden aangeschreven om concrete informatie te bekomen. Op basis van deze infoverzameling wordt een eerste verslag (aanvangsverslag) opgemaakt.
3. Optimaliseren van de inkomsten en uitgaven
De bewindvoerder zal nakijken of het mogelijk is om dede inkomsten te optimaliseren eventuele onnodige contracten op te zeggen, tegemoetkomingen waarop de beschermde recht heeft aan te vragen (bv. OCMW-tussenkomst in verblijfskosten) en indien nodig de verkoop en/of verhuur van eigendommen (middels een bijzondere machtiging) uit te voeren.
4. Opmaken van de verschillende verslagen en aanvragen tot machtigingen:
- aanvangsverslag maken (= een verslag dat de vermogenstoestand en de inkomsten van de beschermde persoon schetst)
- jaarlijks verslag maken (= informatiedocument voor de vrederechter om het bewind te controleren op het beheer, de leefsituatie van de persoon, enzovoort)
- machtiging aanvragen (= voor bepaalde handelingen heeft de bewindvoerder een voorafgaande goedkeuring van de vrederechter nodig)
De bewindvoerder moet altijd handelen in het belang van de beschermde persoon en hem of haar er zoveel mogelijk bij betrekken. Wanneer de taak als bewindvoerder erop zit, dan moet er ook nog een eindverslag opgemaakt worden.
Modellen Bewindvoering
Modellen in uitvoering van het K.B. van 29 juli 2019 tot vaststelling van de inhoud en de vorm van modellen van verslagen en van vereenvoudigde boekhouding tot vaststelling van de artikelen 498/3, § 4, 499/6, vijfde lid, en 499/14, § 4 van het Burgerlijk Wetboek.
– Omstandige geneeskundige verklaring
– bijlage 1 – bijstand -uitoefening van het bewind over de persoon – periodiek verslag
– bijlage 2 – bijstand – uitoefening van het bewind over de goederen – periodiek verslag
– bijlage 3 – bijstand – uitoefening van het bewind over de persoon en de goederen – periodiek verslag
– bijlage 4 – vertegenwoordiging – uitoefening van het bewind over de persoon – eerste verslag
– bijlage 5 – vertegenwoordiging – uitoefening van het bewind over de goederen – eerste verslag
– bijlage 6 – vertegenwoordiging – uitoefening van het bewind over de persoon – periodiek verslag
– bijlage 7 – vertegenwoordiging – uitoefening van het bewind over de goederen – periodiek verslag